Co może być dowodem w postępowaniu administracyjnym?

Jeśli chodzi o postępowania administracyjne, lista dowodów dopuszczanych do spraw jest tak naprawdę otwarta. Szczególnie ważne są w tym przypadku dokumenty, opinie biegłych, oględziny czy zeznania naocznych świadków. Organy administracji publicznej są zobowiązane do dostarczenia odpowiednich dowodów i przedstawienia ich podczas rozprawy sądowej. Co dokładnie może nimi być w postępowaniu administracyjnym? 

Czym jest postępowanie administracyjne? 

Postępowaniem administracyjnym nazywa się takie postępowanie, które toczy się przed organem administracji publicznej. Mogą to być także sprawy rozstrzygane przed organami powołanymi w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Aby postępowanie mogło być określane jako administracyjne, organ załatwiający sprawę musi mieć odpowiednią właściwość miejscową. 

Sprawy muszą być rozstrzygane według obowiązujących zasad. Należą do nich:

• prawo do obrony interesu, 
• prawo do sądu, 
• zasada praworządności, 
• zasada proporcjonalności, 
• zasada równości wobec prawa,
• prawo do wnoszenia petycji, 
• zasada dwuinstancyjności postępowania. 

Postępowanie administracyjne odbywa się według określonego schematu. Sprawa zaczyna się od wszczęcia postępowania przed właściwym organem. Następnie przedstawia się wyjaśnienia zawierające wspomniane wcześniej dowody. W zależności od rozstrzygnięcia sądu sprawa może wrócić do organu I lub II instancji. 

Co może stanowić materiał dowodowy?  

Jak już wspomniano, w postępowaniu administracyjnym dowodami mogą być dokumenty, opinie biegłych, oględziny lub zeznania świadków. Dokumenty są najczęściej stosowane jako materiał dowodowy. Dzieli się je na dwie kategorie — urzędowe i prywatne. Obecnie do spawy dopuszczane są nie tylko dowody na piśmie, ale także w formie zapisu elektronicznego. Dokumenty urzędowe mają dwa domniemania — prawdziwości oraz zgodności z prawdą. Specyficznym rodzajem dowodów są dokumenty urzędowe zagraniczne, które mogą zostać dopuszczone do postępowania administracyjnego. 

Opinia biegłego opiera się na wiedzy specjalistycznej i również może stanowić materiał dowodowy w postępowaniu administracyjnym. Organ zwraca się o wydanie opinii, gdy w sprawie wymagane są informacje specjalne. Biegły może być powołany z urzędu lub na wniosek którejś ze stron. 

– W razie potrzeby organ administracji publicznej może zarządzić przeprowadzenie oględzin. Ich podstawowymi celami są obiektywna rekonstrukcja przebiegu zdarzeń i zabezpieczenie materiału dowodowego. Oględzin zawsze dokonuje się w toku postępowania administracyjnego — informuje adwokat Magdalena Musiał. 

Zeznania świadków w postępowaniu administracyjnym jako dowód są raczej rzadko stosowane. Obowiązek świadkowania jest powszechny. Świadek ma jednak prawo do odmowy zeznań lub udzielania odpowiedzi na zadawane pytania. Kodeks postępowania administracyjnego nie reguluje formy ani trybu zeznań.