Czy spadek można odrzucić?

Uzyskanie spadku od spadkodawcy nie zawsze wiąże się z korzyściami. Wynika to z prostego faktu: niekiedy dziedziczy się nie tylko majątek, ale także i długi po osobie zmarłej. Nie dziwi zatem, że wiele osób, aby nie ponosić nie swoich zobowiązań, chce spadek odrzucić. Czy to w ogóle możliwe? W jakich okolicznościach i kiedy można lub trzeba to zrobić?

Odrzucenie spadku – co warto wiedzieć?

Odrzucenie spadku jest czynnością prawną uregulowaną zapisami kodeksu cywilnego. Konkretnie, jest to opisane w Księdze czwartej dotyczącej spadków. Odrzucenie spadku jest uregulowane Art.1012-1024, a zrzeczenie się dziedziczenia – Art. 1047-1057 KC.

To drugie jest umową dwustronną między spadkodawcą a spadkobiercą, którą podpisuje się jeszcze za życia spadkodawcy, a można rozwiązać ją w formie aktu notarialnego. Trzeba mieć świadomość tego, że zrzeczenie się dziedziczenia automatycznie pozbawia prawa do zachowku 

– wyjaśnia specjalista z kancelarii adwokackiej Pawła Świetlickiego w Suwałkach.

Zgodnie z przepisami, żeby odrzucenie było ważne, spadkobierca musi złożyć oświadczenie o odrzuceniu praw przed sądem lub przed notariuszem. 

Odrzucona scheda nie zniknie, co oznacza, że wciąż istnieje nawet wtedy, gdy nie będzie już odnosić się do pierwszego wskazanego spadkobiercy. Będzie ona przekazywana kolejnym w kolejności dziedziczenia krewnym, a osoba, która spadek odrzuciła, będzie w świetle prawa spadkowego traktowana w taki sposób, jakby nie żyła.

Zdarza się, że pomimo zrzeczenia się spadku w terminie zainteresowana osoba otrzyma wezwanie do sądu. Wówczas musi pojawić się tam w charakterze świadka na rozprawie spadkowej. Postępowanie dotyczy wtedy jedynie ustalenia potencjalnych spadkobierców.

Czas odrzucenia spadku

Dużą rolę podczas odrzucania spadku odgrywa czas złożenia wspomnianego wyżej dokumentu. Można to zrobić do 6 miesięcy od momentu otwarcia spadku w przypadku spadkobiercy ustawowego i tyle samo od dnia ogłoszenia testamentu w przypadku spadkobiercy testamentowego.

Są oczywiście wyjątki w tym zakresie. Jednym z nich jest sytuacja, gdy osoba nie wiedziała o śmierci spadkodawcy. Wówczas graniczny termin odrzucenia spadku liczony jest od dnia,
w którym uzyskano informację o zgonie. Niestety takie przypadki wymagają odpowiedniego uzasadnienia.

W jaki sposób można odrzucić spadek?

Jeśli zdecydujesz się na drogę sądową, musisz złożyć wniosek o odebranie ustnego oświadczenia o odrzuceniu spadku, a do pisma dołączyć:

• wypis aktu zgonu lub prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego, lub stwierdzeniu zgonu,
• dowód uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 50 zł.

Natomiast gdy chcesz składać wniosek przy notariuszu, potrzebne będzie jedynie okazanie dowodu osobistego, a także wypisu aktu zgonu spadkodawcy. Niezależnie od tego, na co się zdecydujesz, pamiętaj o tym, by pilnować obowiązujących terminów.