Na czym polega łączenie spółek?

W trakcie prowadzenia działalności przedsiębiorcy korzystają z różnych metod restrukturyzacji. Podyktowane są one zazwyczaj względami ekonomicznymi lub prawnymi. Jedną z metod restrukturyzacji spółek jest ich łączenie, w wyniku którego z dwóch lub więcej spółek powstaje jedna. W jaki sposób można połączyć spółki i jakie są skutki prawne tej decyzji?

Dwa sposoby łączenia spółek 

Polskie prawo handlowe przewiduje dwie możliwości łączenia spółek:

• Łączenie się przez przejęcie – przeniesienie całego majątku jednej spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) w zamian za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej;
• Łączenie się przez zawiązanie nowej spółki – zawiązanie nowej spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje tej nowej spółki.

Wspólnicy spółki przejmującej lub nowo zawiązanej często otrzymują również dopłaty w gotówce. Nie mogą one jednak przekraczać 10% wartości przyznanych udziałów lub akcji. Możliwe jest także uzależnienie otrzymania akcji lub udziałów od wniesienia dopłat przez wspólników. W takim przypadku ich wartość również nie może przekraczać 10% przyznanych udziałów lub akcji.

Planując przeprowadzić proces łączenia spółek, warto zastanowić się nad skorzystaniem z pomocy prawników, których specjalnością jest zakładanie i przekształcanie spółek. Zajmą się oni zgromadzeniem i analizą niezbędnych dokumentów, na podstawie których opracują plan działania i wymaganą dokumentację związaną z przekształcaniem spółki. W następnej kolejności zajmą się złożeniem planu połączenia spółek wraz z załącznikami do właściwego sądu rejestrowego, nadzorując poprawność całego procesu aż do jego zakończenia.

Skutki połączenia spółek 

Proces łączenia spółek ma dwa zasadnicze skutki prawne. Opisał je dla nas prawnik z Kancelarii Radców Prawnych i Doradców Podatkowych Andrzeja Paproty: Po pierwsze, spółka przejmująca lub nowo zakładana otrzymuje wszystkie prawa oraz obowiązki łączących się spółek. Przechodzą na nią zezwolenia, koncesje czy przyznane ulgi, a także długi. Po drugie, wspólnicy lub akcjonariusze spółki przejmowanej lub łączącej się automatycznie uzyskują analogiczny status w spółce przejmującej lub nowo powstałej. Dzieje się to bez konieczności dokonywania jakichkolwiek dodatkowych czynności, takich jak odrębne przenoszenie własności ruchomości i nieruchomości w formie aktu notarialnego.

Jakie spółki można łączyć, a jakie nie? 

Kodeks handlowy mówi o czterech rodzajach spółek o charakterze osobowym – jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej – oraz dwóch rodzajach spółek o charakterze kapitałowym: z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjnej. Dopuszczalne jest łączenie:

• spółek o charakterze kapitałowym;
• spółek o charakterze osobowym poprzez zawiązanie nowej spółki kapitałowej;
• spółki kapitałowej i osobowej, jednak przy założeniu, że spółka osobowa nie może być nowo zakładaną lub przejmującą.

Niedopuszczalne jest zaś uczestniczenie w procesie łączenia spółki będącej w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, oraz spółki w upadłości.